Conflicten, we associëren het over het algemeen niet met iets goed. De nadelen van conflicten kan iedereen met gemak opnoemen. En bij ernstige conflicten kunnen de gevolgen natuurlijk groot en vervelend zijn, zoals een ontslag of burn-out klachten. Dat er ook positieve kanten zitten aan een conflict, dat realiseert men te weinig. Ik kom het dagelijks in de praktijk tegen in mijn werk als mediator. Maar juist door aandacht te hebben voor die voordelen van een conflictsituatie, kunnen we er beter mee omgaan en er voordelen uithalen.
Een geschil zorgt voor oplossingen
Wanneer je allemaal conflictvermijdende mensen bij elkaar in de groep zet, zullen er weinig conflicten zijn. Als je dit als buitenstaander van een afstandje bekijkt, zal je mogelijk concluderen dat dit een groep is die goed functioneert. Maar niets is minder waar. Want mensen die een conflictvermijdende instelling hebben, zullen elkaar steeds tegemoet komen en constant over hun eigen grenzen gaan. Geen ‘nee’ durven zeggen bijvoorbeeld tegen de werkgever en daardoor veel meer werkzaamheden op je nemen dan je aan kunt. Op de korte termijn gaat het dan vaak wel goed in zo’n groep. Maar op de langere termijn ontstaan er grote problemen die er al een poos insluimeren. De kans is groot dat het probleem dan in zo’n ver stadium is gevorderd, dat die niet snel is opgelost. Als er nu eerder in het proces een conflict was geweest, omdat iemand duidelijk zijn eigen grens aangaf, dan waren er waarschijnlijk veel eerder oplossingen geweest. Harmonie in een organisatie is dus niet altijd goed.
Het geeft duidelijkheid
Een conflictsituatie zorgt voor duidelijkheid. Ieders wensen worden kenbaar gemaakt en als die wensen eenmaal kenbaar zijn gemaakt, dan kan er naar een oplossing gekeken worden waarin iedereen elkaar tegemoet komt. Mensen in een conflict zijn duidelijker tegen elkaar, omdat de emoties hoger oplopen. Nu heeft dat tot een bepaald niveau een goed effect. Doordat men duidelijker zegt wat men ervan vindt, komt men ook sneller tot de kern van het probleem. Natuurlijk moet daar wel de balans in gevonden worden. Als iemand namelijk te hoog in zijn emotie komt, is de kans groot dat hij dingen gaat zeggen die onbedoeld kwetsend zijn en niet handig zijn. Dan wordt het probleem alleen maar groter.
Problemen worden eindelijk eens aangepakt
Stel dat je al tijden bij je werkgever aangeeft dat je te veel werkzaamheden op je bordje krijgt geschoven, maar ondanks dat verandert er niks. Al die tijd ben je rustig en vriendelijk gebleven, maar blijkbaar komt de ernst van het probleem niet helemaal binnen bij de werkgever. Dan is een bepaalde mate van boosheid soms nodig om de ander de ernst van het probleem te doen laten inzien. Dit kan ervoor zorgen dat het probleem eindelijk serieus wordt genomen en er samen naar een oplossing wordt gezocht. Conflicten zorgen juist voor innovaties en nieuwe energie onder de werknemers. Daarnaast kunnen ze de betrokkenheid, motivatie en creativiteit van betrokkenen verhogen.
Onderliggende problemen worden helder
Vaak is een ruzie een symptoom van een groter, onderliggend probleem. Bij mediation komen deze problemen vaak goed naar voren als er gesprekken zijn met de diverse partijen. Een conflictsituatie begint vaak met iets kleins, bijvoorbeeld onenigheid tussen collega’s over het verschil in de hoeveelheid uitgevoerde werkzaamheden. Het is dan interessant om uit te zoeken waarom die ander zich daar zo druk over maakt. Ligt het probleem wel daadwerkelijk bij die collega die minder werk zou uitvoeren, of moet de collega die erover klaagt het probleem eerder bij zichzelf zoeken? Kan het zijn dat hij juist meer uitvoert dan dat er van hem gevraagd wordt? Als mediator is het interessant om deze onderliggende patronen uit te zoeken. Als alleen het symptoom wordt aangepakt, wordt het echte probleem niet voldoende bestreden en is de kans op herhaling groot.
Iedereen leert ervan
Hoeveel energie een onenigheid soms ook kan kosten, van iedere conflictsituatie leert men in het algemeen ook weer. Met name leer je over jezelf. Hoe geef je je eigen grenzen aan bij een ander? Hoe komen jouw reacties over op een ander? Zijn er dingen die je op een meer tactische manier kan brengen, zodat de kans op een volgende ruzie verkleind wordt? Een geschil zorgt voor meer bewustwording van de eigen positie en identiteit in de organisatie. Door goed op jezelf te reflecteren tijdens of na een onenigheid, leer je over jezelf en weet je het bij een volgende keer beter aan te pakken.
De risico’s van een conflictsituatie
Er valt veel winst te behalen uit een conflictsituatie, mits het goed begeleid wordt. Wanneer een probleem niet goed begeleid wordt, is de kans groot dat het gepaard gaat met verliezen. Doordat de discussies aanblijven en er onduidelijkheid is over de rollen, ontstaat er onenigheid over de verantwoordelijkheid en taken van een ieder. Werkrelaties verslechteren en niet alleen tussen degenen die direct betrokken zijn bij het probleem, maar ook tussen omstanders. In het slechtste geval wordt een organisatie minder weerbaar voor de onrust van binnenuit en buitenaf, waardoor de resultaten dalen en klachten toenemen.
De situatie na het geschil wordt beter dan daarvoor
Soms moet je door een diep dal om daarna weer te kunnen klimmen naar een hoger punt. Als op de werkvloer de situatie na de aanvaring verbeterd is ten opzichte van de situatie voor het geschil, dan winnen de voordelen het dus van de nadelen. Conflicten worden soms heel lang uitgesteld, iedereen loopt op zijn tenen en iedereen weet: de ontploffing komt een keer. Dan is het beter om soms dat diepe dal maar in te stappen, om er daarna samen weer sterker uit te komen. Een conflictsituatie moet altijd tot een oplossing leiden, maar dat hoeft niet van de één op de andere dag. Elkaar begrijpen en ieders verschillen erkennen kost tijd. Een goed opgeloste conflictsituatie kan een bron zijn van vernieuwing en verandering en ten goede komen aan de organisatie.
Een conflictsituatie aanwakkeren
Het klinkt misschien wat tegenstrijdig, maar voor sommige organisaties is het noodzakelijk om een conflictsituatie aan te wakkeren om weer energie in het bedrijf te stoppen en zorgen voor betere communicatie en betere resultaten. In dit soort gevallen kan een organisatie veel baat hebben bij een gecontroleerde conflictsituatie:
- Als er weinig energie in de organisatie zit en de medewerkers weinig drang hebben om te presteren
- Als ongewenst gedrag wordt gedoogd, zoals pestgedrag of frauduleuze praktijken.
- Om af te leiden van een andere probleemsituatie. Een conflictsituatie kan leiden tot een gevoel van saamhorigheid tegen de ‘vijand’ en de groepscohesie vergroten.
- Als er sprake is van langdurige, sluimerende conflicten.
Professionele hulp
Als een conflictsituatie niet goed begeleid wordt, valt er veel te verliezen. Een geschil is nooit zonder risico’s. Wanneer een organisatie het gevoel heeft de situatie niet meer onder controle te hebben, is het verstandig om professionele hulp in te schakelen door middel van mediation. Mediationgesprekken helpen om de goede communicatie en goede samenwerking weer te herstellen. Neem contact met mij op als je op de werkvloer ook te maken hebt met een conflictsituatie. Met behulp van iemand die er op afstand naar kan kijken zonder partij te kiezen, komt er vast en zeker een oplossing in zicht en komt de organisatie er sterker uit.
No comment yet, add your voice below!